|
Vitaminler
VİTAMİNLER
A Vitamini
Yağda eriyen bir vitamindir, antioksidan özellik
gösterir. En iyi kaynakları balık, karaciğer, yumurta sarısı, rafine edilmemiş
bitkisel sıvı yağ, sarı ve yeşil yapraklı sebzelerdir. (Havuç, kayısı,
portakal, kavun, ıspanak, maydanoz gibi)
A vitamini göz sağlığının korunmasında, bağışıklık
sisteminin güçlendirilmesinde ve kansere karşı korunmada etkilidir.
Yetersizliğinde kansızlık, deri kuruluğu, enfeksiyonlara
yakalanma riskinde artış gibi sorunlar ortaya çıkar. Aşırı alındığında ise
kemiklerde bozukluk, deride kalınlaşma ve geçici sarılık, yüksek tansiyon ve
büyüme geriliği gözlenebilir.
Havuç, ıspanak, maydanoz gibi A vitamini kaynağı olan
besinler yağ ile birlikte alındığında A vitaminin vücuda yararlılığı artar.
B1 vitamini (tiamin)
·
Suda eriyen bir vitamindir. Vücutta fazla olması
halinde depolanmaz, atılır.
·
Tam tahılı besinler ve tahıllar (buğday, çavdar, arpa
gibi), kuru baklagiller, , pirinç, kuru yemişler (ceviz, fındık), balık, sebze
ve süt iyi kaynaklarındandır.
·
Enerji metabolizmasında ve karbonhidratın enerjiye
dönüşmesinde etkilidir.
·
Sinir sistemi ve zihinsel faaliyetler üzerinde olumlu
etkileri vardır.
·
Büyüme ve gelişmeyi destekler.
·
Pişirme sırasında besinlerdeki B vitamini kaybolur.
·
Kafein ve alkol tüketimi B vitaminini emilimini
olumsuz etkiler.
·
Yetersizliğinde iştahsızlık, yorgunluk, sinir ve
sindirim sistemi bozuklukları, ödem, kalp büyümesi ve kalp yetmezliği
belirtileri görülür.
B2 vitamini ? Riboflavin
·
Suda çözünür ve kolay emilir. Isıya, oksidasyona,
aside dayanıklı fakat ışığa dayanıksızdır.
·
En iyi kaynakları et, süt, yumurta gibi hayvansal
kaynaklı besinler ve yeşil yapraklı sebzeler, kuru baklagillerdir.
·
Vücutta protein, yağ, karbonhidrat, metabolizması için
yardımcı enzim görevini görür.
·
Göz sağlığı için önemlidir.
·
Yetersizliğinde; kan damarları genişlemeye meyilli
olur. Gözde yanma ve görme bozukluğu, ağız kenarlarında yaralar oluşur. Sinir
sistemi bozuklukları ve kansızlık görülür.
·
Tarhananın güneşte kurutulması, sütün güneş ışığında
kalması, yoğurdun suyunun dökülmesi, yeşil sebzelerin kaynatılıp süzülmesiyle
riboflavin (B2Vitamini) kaybı olur.
B3 vitamini- Niasin
·
Suda çözünür. Vücut ihtiyacı olan niasini triptofan
aminoasidini kullanarak üretebilir.
·
En iyi kaynakları balık, et ve et ürünleri, yumurta,
kuru baklagiller, ceviz, hurma, incir, kuru erik gibi meyvelerdir.
·
Cinsiyet hormonlarının sentezlenmesinde etkilidir.
·
Sağlıklı sinir ve beyin işlevi için gereklidir.
·
Protein, yağ, karbonhidrat ve alkol metabolizması için
enzim olarak kullanılır.
·
Deride, sindirim ve sinir sisteminde etkilidir,
·
Kolesterolün ve trigliseritlerin düşürülmesine
yardımcı olur.
·
Yiyeceklerin kaynatma suyu atılırsa niasin kaybı olur.
·
Yetersizliğinde sinir ve sindirim sistemi bozuklukları
ve deride simetrik yaralar (pellegra) oluşur.
·
Aşırı niasin alımı ürik asit dengesini bozarak gut
hastalığına neden olabilir.
C vitamini
·
Suda eriyen vitaminler arasındadır. Antioksidan bir
vitamindir. Vitaminlerin içerisinde en dayanıksızıdır, çabuk okside olur ve
suda kolay erir.
·
Vücudumuzu enfeksiyonlardan ve bakteri toksinlerinden
korur,
·
Kanser, katarakt ve kalp hastalığı riskini azaltır,
·
Yaraların kapanmasında etkilidir,
·
Aminoasit, demir, kalsiyum ve folik asidin vücutta
kullanılmasında etkilidir.
·
Kolesterol düzeyini dengeler.
·
Besinlerin pişirme suyu dökülürse, sebzeler tuz ile
ovulup sıkılırsa, kesme ve soyma
işlemleri ile C vitamini kayıpları oluşur. ·
En iyi kaynakları maydanoz, asma yaprağı, yeşilbiber,
lahana, ıspanak, domates, taze fasulye, mandalina, portakal, greyfurt, şeftali,
çilek gibi sebze ve meyvelerdir.
·
Yetersizliğinde büyümenin yavaşlaması, kansızlık,
enfeksiyonlara karşı dirençte azalma, diş etlerinin şişmesi, kanaması ve diş
kaybı, halsizlik ve iştahsızlık görülür.
D Vitamini
·
Yağda eriyen bir vitamindir. Karaciğerde depolanır. En
iyi kaynağı güneş ışığıdır. Besinlerde çok bulunmamakla beraber balık ve diğer
hayvansal kaynaklı besinlerde az miktarda bulunur.
·
D vitamini kalsiyumun kana geçmesi ve taşınmasında
görev alır.
·
Kemik ve diş sağlığı için önemli olan kalsiyum ve
fosforun etkili kullanılmasını sağlar.
·
Deride tümör oluşumunu engellediği ve sedef
hastalığını iyileştirdiği bildirilmiştir.
·
D vitamini A vitamini ve C vitamini ile birlikte
alındığında gribal enfeksiyonlarda etkilidir.
·
D vitamini yetersizliğinde iskelet ve kas sistemi
etkilenir. Raşitizm, osteomalasia ve osteoporoz gibi hastalıklar ortaya çıkar.
·
D vitamininin aşırı alınması sonucunda kemik
bozuklukları ortaya çıkar.
E Vitamini
·
Yağda eriyen bir vitamindir. Karaciğerde ve vücut
yağlarında depolanır.
·
E vitamini önemli bir antioksidandır. Kansere karşı
koruyucudur.
·
En iyi kaynakları yeşil yapraklı sebzeler, yağlı
tohumlar (fındık, ceviz) ve bunlardan elde edilen yağlar, tahıl taneleri ve
kuru baklagillerdir.
·
Doğal yiyeceklerle yeterli düzeyde alındığı için
yetersizliğine rastlanmaz. Fakat yetersizlik durumunda kırmızı kan hücrelerinin
dayanıklılığı azalır, sinir ve kas sisteminde yetersizlikler görülür.
·
E vitamini LDL kolesterolünün oksidasyonunu önleyerek
kalp hastalıkları riskini azaltır.
·
Vücuda oksijen sağlar.
·
A vitaminin aktivasyonunu arttırır. Kansızlığın önlenmesinde
etkilidir,
·
Göz sağlığı için gereklidir. Katarakt oluşumunu
engeller.
·
Çok fazla alkol tüketenler, doğum kontrol hapı
kullananlar, yeterli miktarda oksijen almayanlar E vitamini açısından riskli
gruptadırlar.
·
E vitamini çok fazla alındığında toksik etki gösterir.
Bazı hormonların yapısını bozar, kanamalara yol açar.
Folik Asit
·
Suda eriyen bir vitamindir. Bu nedenle Yiyeceklerin
kaynatma suyu atılırsa kayıplar oluşur.
·
En iyi kaynakları balık, yumurta, yeşil sebzeler,
domates, yeşil mercimek, tam tahıllı besinler, ceviz içi ve portakaldır.
·
Vücudumuzun yapıtaşı olan aminoasitlerin birbirine
dönüşmesini sağlar,
·
Kan hücrelerinin yapılması ve çoğalmasında etkilidir.
·
Bağışıklık sisteminde etkilidir.
·
Yetersizliğinde megoblastik anemi gelişir.
K vitamini
·
Yağda eriyen bir vitamindir. Karaciğerde depolanır.
Kanın pıhtılaşmasında rol alır.
·
En iyi kaynakları ıspanak, pırasa gibi koyu yeşil
yapraklı sebzeler, kuru baklagiller, et, tavuk, balık ve süttür.
·
Koyu yeşil yapraklı sebzeler K vitamini yetersizliğine
karşı en iyi savunmadır. Dyt. Müge Özyurt, Dyt.Gözde Şahin, Dyt.Şengül Sangu
Talak Bu İçeriğe Yapılan Yorumlar
Henüz Yorum Yazılmamıştır...
Kategorideki Diğer Dökümanlar
|
aaaa
Sektör Listesi
En Popüler Firmalar
|